Wanneer wordt piekeren een probleem en wat kun je er aan doen?

Iedereen piekert wel eens ergens over, van beslissingen die je hele leven op z’n kop kunnen zetten tot alledaagse vragen. Soms zou het fijn zijn als je gedachtes even een uitknop zouden hebben. Een stop. Tot hier en niet verder.

Partnercontent

Wat is nou piekeren en wanneer wordt piekeren een probleem?

Niet weten

Piekeren is nadenken over een probleem, waar je op dat moment geen oplossing voor kan bedenken. Want als je die op dat moment zou kunnen bedenken zou je het piekeren stoppen. Bijvoorbeeld wanneer je een gesprek met je baas gaat hebben, kan je daar verschillende piekergedachtes over hebben.

• “Wat als ze niet tevreden met me zijn? Dadelijk gaan ze me ontslaan.”
• “Wat als ik nu een fout maak, dan word ik er dan op gepakt.”
• “Mijn collega heeft vast allemaal dingen over me gezegd, dadelijk gelooft mijn baas dat en kan ik er niks meer tegenin brengen.”
• “Ik wil om loonsverhoging vragen, maar wat als hij dan hartstikke boos wordt?”

En zo kan iemand die piekert nog veel meer gedachten bedenken. Piekeren kan ook achteraf, bijvoorbeeld: “Wat nou als hij dat wat ik zei stom vond en dan gaan ze me erom uitlachen.”

Piekerpad

Vaak denk je je piekergedachten vaak. Heel vaak. Deze gedachtes denk je als het ware automatisch, je hoeft er geen moeite voor te doen. Hoewel je dan echt wel weet dat die gedachte je niet gaat helpen, lukt het niet denken ervan ook niet. Sterker nog, wanneer je er niet aan probeert te denken treedt het roze-ijsbeer-effect op: Probeer maar eens niet aan een roze ijsbeer te denken nu. Lukt het?

Niet + niet = wel

Waarschijnlijk lukte het niet om niet aan een roze ijsbeer te denken. Dit komt, omdat ons onderbewuste het woord niet, niet kent. Om deze reden werkt het ook niet om te denken: dat je iets niet moet vergeten, dan kan je er bijna donder op zeggen dat je het gaat vergeten (zinvoller is een gedachte in de zin van: “Daar ga ik aan denken”).

Ik pieker me suf

Piekeren kost hartstikke veel energie. De uitspraak ‘Ik pieker me suf’ komt dus niet uit de lucht vallen. Gedachten hebben invloed op hoe je jezelf voelt, zowel lichamelijk als emotioneel. Wanneer je piekert kan je je bijvoorbeeld angstig voelen en geen hap door je keel krijgen. Wanneer je zoveel piekert dat je er last van ervaart bij je bezigheden en je het idee hebt er niet meer

zelf uit te komen, kan het zinvol zijn om hier begeleiding bij te zoeken. Binnen de integratieve benaderingswijze staat deze interactie tussen gedachten (piekeren), gevoel en hoe je bent in contact met anderen (bijvoorbeeld angstig) en lichaam en omgeving (bijvoorbeeld geen hap door je keel krijgen) centraal.

Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen?

Mieke Werner-Govers is gedragswetenschapper en volgt haar specialisatie tot integratief therapeut aan Academie voor Integratieve Psychotherapie Vesta. Binnen haar praktijk biedt zij onder andere begeleiding bij het om leren gaan met piekeren. Voor meer informatie: Praktijk InZicht