Eerste Stadstaalkundige ter wereld roept Nijmegenaren op om hun taal in te spreken

Wie in Nijmegen rondloopt, weet dat er lang niet alleen maar Algemeen Nederlands of Nimweegs gesproken wordt op straat.

Hoeveel talen en dialecten worden er eigenlijk in de stad gesproken, en welke dan? De eerste Stadstaalkundige ter wereld verzamelt alle talen van Nijmegen door zoveel mogelijk inwoners van de stad te interviewen en te laten inspreken. "Ik wil de hele stad bereiken!"

Twintig talen

Luis Miguel Rojas Berscia is hyperpolyglot (hij spreekt ongeveer twintig talen) en taalwetenschapper aan de Radboud Universiteit. Hij komt oorspronkelijk uit Lima, Peru, maar woont inmiddels alweer vijf jaar in Nijmegen. "De wereld is mijn laboratorium", zegt de taalwetenschapper. "Als onderzoeker verdiep ik mij in het Nijmeegs dialect, maar ik heb ook inheemse dialecten in de Australische zandwoestijn onderzocht."

Talen van Nijmegen

Als stadstaalkundige wil hij de taalschat van Nijmegen blootleggen. "In de multiculturele stad Nijmegen spreken de meeste mensen, zo niet elke inwoner, meer dan één 'taal'," legt Rojas Berscia uit. Samen met studenten gaat hij op zoek naar de talen van Nijmegen, door zoveel mogelijk inwoners van de stad te interviewen. Elke geïnterviewde spreekt in de eigen taal ‘ik woon in Nijmegen’ in. Inmiddels hebben zo’n 180 Nijmegenaren dat gedaan, tot vreugde van Rojas Berscia. "Het liefst wil ik de hele stad bereiken!"

Nijmegen heeft een stadsdichter, een stadsarchivaris, een stadsarcheoloog en een stadstekenaar, die allemaal vanuit hun eigen vakgebied op de stad reflecteren, en gevraagd en ongevraagd advies geven om de leefbaarheid van de stad te verbeteren. De Stadstaalkundige is een initiatief van de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit en het Besiendershuis in Nijmegen.

Kunstwerk

De interviews krijgen een artistieke uitwerking door geluidskunstenaar Elise ’t Hart, die de stemmen en klanken verwerkt in een audiovisueel kunstwerk. ‘Omdat taal zo alledaags is, luisteren we er vaak niet écht meer naar’, zegt ze. Dit project is volgens de kunstenaar een kans om hierbij stil te staan en echt te luisteren naar stemmen, klanken en tonen. In de maand maart is zij als artist in residence te gast in het Besiendershuis, waar ze werkt aan de compositie voor het kunstwerk.

Luister alvast naar een voorproefje: Fragment 'Ik woon in Nijmegen'

Nimweegs

In Nijmegen worden meer dan 25 talen gesproken, zo blijkt uit de voorlopige onderzoeksresultaten van de Stadstaalkundige. Denk aan: West-Armeens, Syrisch, Arabisch, Dari (dialect van het Perzisch), Arnhems en Groesbeeks. De taalkundige en de kunstenaar hopen bovendien het Nimweegs een stem te geven. ‘Het Nimweegs is prachtig en het vormt het hart van deze mooie stad’,  zegt de Rojas Berscia. In zijn kantoor prijkt het boek Nijntje Git Fietse Ien ’t Nimweegs. ‘Het is goed dat de meesterwerken van Dick Bruna nu ook in dialecten te koop zijn. Waar dialecten vaak werden gezien als ‘de taal van de straat, gesproken door het “onbeschofte” volk’, gaan er steeds meer stemmen op om dialect niet verloren te laten gaan, maar over te dragen aan een volgende generatie.'

Spreek jouw taal in

Wil je meehelpen aan dit onderzoek en aan het kunstwerk? Klik op de knop hieronder, vul de vragenlijst in en spreek jouw taal in! (Je krijgt eerst een informatiedocument met de vraag om toestemming te geven voor het gebruik van de data).

Doe mee

Op vrijdag 23 mei tijdens festival Nijmegen Taalhoofdstad wordt de Stadstaalkundige officieel geïnaugureerd en wordt het kunstwerk van Elise ‘t Hart gepresenteerd.