Onderzoek Radboud Universiteit: zeegrasbrood als voedselproduct van de toekomst

De zeespiegelstijging zorgt ervoor dat wereldwijd grote stukken land onder water komen te staan in de komende eeuw.

Die zee-landschappen zouden we kunnen gebruiken voor de productie van zeegrasgraan, betoogt milieukundige Marieke van Katwijk in wetenschappelijk tijdschrift Ambio.

Door het stijgen van de zeespiegel zullen er wereldwijd, en zeker ook in Nederland, steeds meer plekken onder invloed van zeewater komen. Dit kan deels worden tegengehouden of worden uitgesteld, maar op sommige plekken langs de kust zal zeewater vroeger of later een plek in het landschap krijgen.

Graanproductie door zeegras

Van Katwijk stelt dat we die toekomstige zeelandschappen zouden kunnen gebruiken voor graanproductie door zeegras. "De zaden van zeegras worden door bepaalde Mexicaanse volken al eeuwen gebruikt voor brood. De natuurlijke zaadproductie is op enkele plekken in de wereld al zeer hoog. Nederland is bij uitstek een land dat zeegrasteelt serieus aan kan gaan pakken door onze waterbouw- en zaadveredelingsexpertise: twee technologieën die nodig zijn om in de toekomst dit soort graanvelden in zeelandschappen te creëren."

Bijna verdwenen

Zeegras is over de hele wereld sterk afgenomen en in Nederland bijna helemaal verdwenen. Er zijn herstelprocedures, maar er moet meer gebeuren, stelt de milieukundige. "Kweek voor zeegrasbrood mag nooit ten koste gaan van het behoud en herstel van de wilde velden. Maar je zou de nieuwe kweektechnieken wel kunnen gebruiken om ook wilde varianten te kweken voor de herstelprogramma's. Die zijn namelijk ook hard nodig."

Geschikt voor brood

De zaden van zeegras, het gaat hier om de soort Zostera marina, zijn uitermate geschikt om bijvoorbeeld brood van te bakken. Van Katwijk: "Het schijnt goed te smaken, een beetje naar rogge, en de voedingswaarden zijn prima."

Het grote voordeel van zeegrasteelt is dat er geen kunstmest, pesticiden of zoet water nodig is. Ook is er geen CO2-uitstoot. Integendeel: zeegras staat erom bekend dat het koolstof opslaat in de bodem. Ook zuivert zeegras het water. Van Katwijk: "Het zal daarnaast een rijke leefomgeving creëren voor andere organismen zoals jonge vis en ongewervelden, net zoals koraalriffen dat doen. Bovendien kunnen de bladeren, die aan het eind van het groeiseizoen vanzelf loslaten, gebruikt worden voor bijvoorbeeld isolatiemateriaal."

Uitdagingen

Uiteraard zijn er uitdagingen, benoemt de milieukundige, maar die zijn op termijn op te lossen. ‘Hoe gaan we zo’n nieuw investeringsmodel en de regulering vormgeven? Daar moeten we nu al over nadenken. Technologisch gezien moet er ook nog wel wat gebeuren: de zaadproductie is op de meeste plekken in de wereld nog heel laag. Ook weten we nu nog niet hoe we het op schaal moeten kweken, maar daar zijn we in Nederland en daarbuiten wel actief mee bezig.’

Publicatie

van Katwijk, M. M. (2025). Grain fields in sea-landscapes. Ambio. https://doi.org/10.1007/s13280-025-02191-z