Onderzoek RU: Veengebieden stoten veel meer broeikasgassen uit dan gedacht

Voor het eerst hebben onderzoekers een gedetailleerde kaart van hoge resolutie gepresenteerd van veengebieden uit de EU, waaruit blijkt dat die gebieden meer broeikasgassen uitstoten dan gedacht.

Het onderzoek werd geleid door eco-hydroloog Quint van Giersbergen van de Radboud Universiteit en is gepubliceerd in Nature Communications.

Stikstof in de vorm van lachgas

Drooggelegde veengebieden worden vaak onderschat als het gaat om de hoeveelheid broeikasgassen die ze uitstoten. Wereldwijd zijn deze gebieden verantwoordelijk voor 5 procent van alle uitstoot. Van Giersbergen: "In de Europese Unie bestaat 6 procent van al het land uit veengebied. De helft daarvan is drooggelegd en wordt gebruikt voor landbouw en bossen." Dat is problematisch, aangezien veengebieden die niet drooggelegd zijn, veel koolstof opslaan omdat dode planten niet volledig worden afgebroken.  "Op het moment dat die veengebieden drooggelegd worden, komt niet alleen schadelijke koolstof vrij, maar ook stikstof in de vorm van lachgas."

Foute rapportages

Het is daarom van groot belang om goede rapportages te hebben over de precieze uitstoot van veengebied. En daar zit het probleem, zegt de ecohydroloog: ‘Landen onderschatten vaak de uitstoot, omdat bijvoorbeeld het landgebruik en oppervlaktes in rapportages niet volledig zijn of niet de juiste gassen zijn meegerekend. Nederland rapporteert bijvoorbeeld onverwacht lage emissies uit veensloten.’ Daarnaast was het niet duidelijk waar de uitstoot het hoogst is.

Hotspots in Nederland

Van Giersbergen maakte daarom een gedetailleerde kaart van uitstoot van veengebieden in Europa. Hij verzamelde up-to-date data en gebruikte een supercomputer om al die data in een kaart te gieten. "We zagen dat de uitstoot van veengebieden bijna twee keer zo hoog lag als wat Europese landen rapporteren. Dat komt dus met name door die onderschatting.’ Daarnaast bleek dat de uitstoot niet gelijkmatig verdeeld is over alle veengebieden. ‘17% van de veengebieden is verantwoordelijk voor 39% van de uitstoot', aldus de onderzoeker. ‘De grootste hotspots liggen in het gebied rond Noordoost-Nederland en het Noordwesten van Duitsland. Daarnaast stoten gebieden in Engeland, de Baltische staten, Polen en Ierland ook relatief veel uit."

Vernatten als oplossing

De oplossing is er overigens al: uit eerder onderzoek van onder andere de Radboud Universiteit blijkt dat het vernatten van veen een goede manier is om de broeikasgasuitstoot te verminderen en veenbiodiversiteit te herstellen. Op nat veen kan overigens ook landbouw en bosbouw doorgaan: zo groeien bepaalde planten die gebruikt kunnen worden voor bijvoorbeeld isolatiemateriaal uitstekend op nat veen (Paludicultuur). Van Giersbergen: ‘Het lijkt me cruciaal dat de EU direct gaat beginnen met het vernatten van de hotspots, iets dat volgens het Parijs-akkoord sowieso moet gebeuren.’ Door vast te stellen waar de uitstoot het meest efficiënt kan worden teruggebracht, levert dit onderzoek het bewijs dat nodig is om klimaatvriendelijke beslissingen over landgebruik in de hele EU te versnellen.

Publicatie

van Giersbergen, Q., Barthelmes, A., Couwenberg, J., Lång, K., Martin, N., Tegetmeyer, C., Fritz, C., & Tanneberger, F. (2025). Identifying hotspots of greenhouse gas emissions from drained peatlands in the European Union. Nature Communications, 16(1), 10825. https://doi.org/10.1038/s41467-025-65841-6